FMDO – Onderwijsambassadeurs

 

 Diversiteit is core business voor het in 1995 opgerichte FMDO, begonnen als Marokkaanse federatie, nu een vereniging voor sociaal-cultureel volwassenenwerk. FMDO is actief in West-Vlaanderen, Brussel en Antwerpen. Een vijftal jaar geleden werd de deur opengezet voor een breder publiek. Algemeen Coördinator Ivy Goutsmit zette de nu bloeiende West-Vlaamse werking op poten. “Een gat in de markt: hier waren nog geen interculturele federaties actief.”

“Toen we ons openstelden voor alle nationaliteiten, sloten er snel nieuwe groepen aan”, zegt Ivy Goutsmit. “In West-Vlaanderen zijn we nu als koepelorganisatie het aanspreekpunt voor 100 sociaal-culturele verenigingen, in heel Vlaanderen en Brussel 200, waaronder ook nog de oudere Marokkaanse verenigingen. We bereiken Syriërs, Afghanen, Eritreërs, Nepalezen, Congolezen… noem maar op. Wat er gebeurt in de wereld, zien we meteen terug in onze verenigingen. Vlamingen worden ook lid: etnische eilandjes zijn het niet.

We leggen laagdrempelige links tussen thuisland en nieuwe woonplaats.

De voorzitters van de verenigingen kennen elkaar doorgaans goed. FMDO versterkt die verenigingen door hun activiteiten te faciliteren, zelf creëren we geen aanbod. We laten mensen aansluiten bij projecten, proberen vooral coach te zijn. Socio-culturele thema’s zijn de basis: een quiz, samenwerken met cultuurhuizen, cultuurtrajecten met KVS en Kaaitheater, poëzie, een spel rond racisme… geweld en racisme houdt veel leden bezig, maar politiek en religie worden buitenshuis gehouden. Op socio-cultureel niveau kan het wel, zoals bij het Nepalese Dashainfeest. Daar komen trouwens best wat Vlamingen op af.  We leggen laagdrempelige links tussen thuisland en nieuwe woonplaats. Interculturalisering zien we als: positieve beeldvorming en verhalen mogelijk maken.”

En een interculturele organisatie doet in de praktijk nog veel meer …

“We leiden toe naar Nederlandse taalopleidingen, beroepsopleidingen en tewerkstelling. Bij Kind en Gezin kregen we pas nog twee mensen aan de slag. Onderschat onze rol niet op het vlak van huisvesting, gezondheidszorg, administratie, uitkeringen… door mensen daarbij te helpen, leer je hen kennen. Binnen het nieuwe decreet sociaal-cultureel werk zullen we niet langer met verenigingen moeten werken, maar bij FMDO blijven we het als dé manier zien om gemeenschappen te bereiken. FMDO spreekt mensen aan, daagt hen uit en wijst de weg naar geschikte projecten. Voorbeeld: Het Klein Verhaal is een sociaal-artistieke werking in Oostende, die elke maand de Avonden organiseert. Daar hebben ze ons als partner bij betrokken. We passen er wel voor op om niet als showcase gebruikt te worden om het diversiteitsplaatje te doen kloppen. Het moet gaan om authentiek engagement.”

Red je het met middelen en personeel?

“Onze financiering door de Vlaamse Overheid wordt aangevuld met projectsubsidies. We hebben middelen binnengehaald bij Kom Op Tegen Kanker. De VGC (Brussel) biedt een mooie subsidie, net als de stad Oostende. In 2018 mogen we bovendien rekenen op een financiële rechtzetting: de 11 interculturele koepels krijgen op basis van de groei extra middelen, en wij zijn bijna 100 procent gegroeid! We werden tot dusver maar gesubsidieerd voor 86 verenigingen. De financiering van de federaties is verder erg afhankelijk van lokale bestuurscontext en politiek draagvlak. In Brussel staan we er goed voor dankzij de ordonnantie. In Oostende wordt het spannend. Wat dat zegt over onze mankracht? FMDO heeft 13 betaalde krachten voor ons hele actieterrein. In 2018 komen er een paar bij. Met één halftijdse educatief medewerker voor een hele stad, halen we er niet alles uit wat erin zit. Vrijwilligers uit onze verenigingen – die trouwens geen lidgeld betalen – zijn onze bestuursleden. Vrijwilligers van FMDO zelf springen ook bij. Zij vormen een losse pool waarop we een beroep doen voor meertalig voorlezen, de bar bemannen, Vrouwenklap, computeronderhoud, kinderanimatie. En ook mensen uit de verenigingen kunnen eventjes FMDO-vrijwilliger zijn.”

‘Onderwijsambassadeurs’ is een project dat nu wel door de Stad Oostende en de Provincie West-Vlaanderen verankerd werd.

“Onderwijsambassadeurs zijn mensen met een migratieachtergrond uit onze achterban, die we een tijdlang intensief trainen over opvoeding en onderwijs”, zegt Ivy. “Ze krijgen informatie over het schoolsysteem in Vlaanderen, school -en studiekeuze, meertaligheid, school en kosten en relevante onderwijs –en opvoedingsdiensten. Het zijn enthousiaste en geëngageerde vrijwilligers. Man, vrouw, jong, oud, uit een vijftiental taalgroepen.”

Dat we van Cultuur afhankelijk zijn en niet in aanmerking komen voor middelen van Onderwijs en Werk, is een probleem. Als niet-onderwijspartner krijg je géén extra middelen.

“We hebben bijvoorbeeld een Syriër die hier twee jaar is, maar goed Nederlands spreekt. Net als de anderen iemand met natuurlijke leiderschapsrol. En het project heeft succes: de educatieve speelbox waarmee de Onderwijsambassadeurs andere ouders informeren, wordt continu uitgeleend, de ambassadeurs worden vaak gevraagd. Binnen hun gemeenschap worden ze ook aangesproken over andere thema’s. We willen hier graag landelijk mee aan de slag. We vertalen het zelfs: we gaan gezondheidambassadeurs uitzenden, binnen een traject over borst- baarmoeder- en dikke darmkanker, in samenwerking met wijkgezondheidscentra.”

Kun je de impact van de Onderwijsambassadeurs concreet meten?

“Onze stuurgroep volgt de werking op en evalueert het project. Dat doen ook de leerkrachten bij wie het spel gespeeld wordt. Scholen mogen onze ambassadeurs bijvoorbeeld niet puur als tolk inzetten. Geïnformeerde ouders van kinderen met een migratie-achtegrond staan sowiseso sterker en maken doordachtere keuzes voor hun kinderen. We hebben ook een belangrijke sociale controlefunctie: we kennen de mensen, gaan naar de activiteiten, zien wat er gebeurt… een signaalfunctie waar je niet omheen kunt: we zitten ook in gemeentelijke adviesraden. Enkele Brusselse verenigingen werken rond radicalisering  – al worden ze daar niet voor gewaardeerd en krijgen ze er geen middelen voor – en wij zijn dan alweer een aanspreekpunt. Jammer dat we voor het project Onderwijsambassadeurs dus maar een halftijdse kracht ter beschikking hebben. Voor elk project moeten we zoeken naar middelen. Basissubsidie kan onze werking versterken. “Dat we van Cultuur afhankelijk zijn en niet in aanmerking komen voor middelen van Onderwijs en Werk, is een probleem. Als niet-onderwijspartner krijg je géén extra middelen.”