ACV – solidariteit

 

De christelijke vakbond ACV is met haar 1.7 miljoen leden de grootste ‘vereniging’ van het land. Traditioneel denk je bij een vakbond aan kleurige hesjes met een boodschap ‘tegen’ iets. “Actie beslaat maar vijf procent van ons werk”, benadrukt Vlaamse Bewegingsploegverantwoordelijke Bart Deceukelier. “Wat we vooral doen is wat er leeft bij de basis, de werknemers en de leden, vertalen in overleg en voorstellen. Ons project ‘Genoeg voor iedereen’ zégt het eigenlijk: er is genoeg werk, tijd en geld voor iedereen, maar het is ongelijk verdeeld: de ene werkt zich te pletter, de ander vindt geen werk.”

“We hebben ‘Genoeg voor iedereen’ opgedeeld over drie jaar”, zegt Bart Deceukelier. “Het eerste jaar brachten we de noden in kaart. Wat houdt mensen bezig? Dit jaar gaat het over oordelen: wat zien mensen als oplossingen? Om dan in 2019 te gaan handelen. In de aanloop naar de verkiezingen gaan we daar het brede publiek bij betrekken. Face-to-face gaan met mensen, om hen mee de keuzes te laten bepalen.”

Wat is er al voortgekomen uit die eerste verkenningsrondes?

“We hebben vier themalijnen. Combinatiestress tussen werk en privé, langer werken, stress en burn-out en (her)intreden op de arbeidsmarkt. Die thema’s leven echt bij de mensen. Aan schoolpoorten hoor je het als je wilt luisteren: hoe ga ik het dit schooljaar alweer bolwerken? Mensen moeten kunnen combineren: recht op tijdskrediet, een loopbaan anders invullen, meer collectieve rechten. Tegelijk willen we werkbare jobs.”

We moeten blijven vertolken waar mensen mee bezig zijn, anders is ons bestaansrecht op.

“Oudere werknemers willen hun knowhow doorgeven op de werkvloer, maar dat moet je hen wel mogelijk maken. De sleutel zit bij arbeidsduurvermindering en -herverdeling. De toegang tot de arbeidsmarkt en de werkomstandigheden moeten beter.”

De politiek lijkt toch mee te zijn met dat verhaal?

“Gaan de nieuwe regeringsmaatregelen echt ongelijkheid tegen? De werknemer moet mee aan het stuur. De politiek ziet niet in hoe verbonden mensen zijn met hun werk. Twee: de flexi-jobs werken helemaal niét arbeidsherverdelend. Ze doen mensen met een job alleen nog méér werken. Daarom moet de stem van de werknemer terug naar de politiek. We gaan samen met de andere vakbonden in tégen koeriers als kleine zelfstandigen.”

Vertrouwen met verantwoording betekent: zorgen voor méér structurele subsidiëring.

“Maar eenmanszaken die hard knokken om rond te komen, behoren ook tot onze doelgroep. Naast de klassieke ‘zelfstandige’ met een groot inkomen, is er nu een diverse groep voor wie de grens tussen werknemer en zelfstandige flou is. Onbelast mogen bijverdienen, zorgt dat echte freelancers plots meer concurrentie krijgen. De kern van onze werking is het verdedigen van werknemers, in welk statuut dan ook. Actie voeren hoort daar ook toe, als er geen evenwicht is in het overleg.”

Even advocaat van de duivel spelen: vakbonden remmen de economie af.

“Helemaal niet. Bij een indexsprong worden de lonen niet aangepast aan de stijgende prijzen. Geld wordt niet uitbetaald en blijft in de bedrijven. Resultaat: de bedrijven zitten op een hoop cash. Terwijl de koopkracht daalt, waardoor de economie geen boost krijgt. Mensen zijn de enige rijkdom die we hebben in Vlaanderen, laten we daarin investeren. Een maatschappij kan niet zonder ondernemers, maar het omgekeerde geldt evenzeer.”

De sterrenstatus van ondernemers is maar één kant van het verhaal?

“Werknemers werken toch mee aan hun succes? We hebben een gemeenschappelijk belang. Ondernemen mag niet betekenen dat je je personeel afrekent op de nieuwe kwartaalcijfers. De langetermijnstrategie zou de basis moeten zijn. Die oefening moeten we samen maken.”

Bereikt het ACV vlot nieuwe leden met die boodschappen?

“Jonge en hooggeschoolde mensen aan boord houden, is moeilijk. We moeten een meer ondersteunende rol opnemen.”

Een maatschappij kan niet zonder ondernemers, maar het omgekeerde geldt evenzeer.

“Zorgen dat jij je loopbaan in handen kunt nemen met loopbaanbegeleiding en aangepaste dienstverlening. En we moeten er mee voor zorgen dat de dualisering in het onderwijs tegengas krijgt. We moeten blijven vertolken waar mensen mee bezig zijn, anders is ons bestaansrecht op.”

Hoe staat het ruimere middenveld ervoor en slaagt het erin om maatschappelijk vraagstukken te politiseren?

“De middelen worden schaarser en de planlast neemt toe voor alles wat door de overheid gesubsidieerd wordt. Een rare evolutie, want zeker liberalen hebben het altijd over meer vrijheid voor de burger. Het weerspiegelt een gebrek aan vertrouwen. Vertrouwen met verantwoording betekent: zorgen voor méér structurele subsidiëring. Nu is de kans op inbedding van een project eerder klein, waardoor het vaak doodbloedt. Zo verlies je ruimte voor creativiteit, waardoor veel initiatieven mét impact gewoon op eigen kracht doorgaan. Iedereen die zichzelf zit te beredderen kan nooit structureel dingen aanpakken. Het kost veel meer energie. Solidariteit is dus welbegrepen eigenbelang: als we dingen samen beter maken, dan is de slaagkans ook groter. Een bedrijf mét een vakbondsafvaardiging doet het op termijn beter. Op voorwaarde dat je als vakbond niet vervalt in “er mag vooral niks veranderen”.