PAJ – Jeugdwerk als participatie- en reïntegratietraject
26 juni 2018
PAJ – OUR PACT
Liefst 60 allochtone (jeugd)verenigingen overkoepelt het Platform voor Allochtone Jeugdwerking (PAJ). Co-coördinator Saida El Fekri en projectmedewerkster (en bijna afgestudeerd) klinisch neuropsychologe Myriam Belkadi vertellen hoe het pilootproject OUR PACT moslimjongeren een positief alternatief biedt voor radicalisering, verveling en doelloosheid. “We gaan uit van hun kwaliteiten en talenten. Die zetten ze vaak verrassend snel in voor dit project.”
“PAJ coacht en vormt jongeren om hen een engagement op te helpen nemen in allochtone jeugdverenigingen”, legt Saida uit. “We zijn een spin-off van de Federatie voor Marokkaanse Verenigingen. Omdat etnische verenigingen vaak een eigen vormingsaanbod hebben voor jongeren – weekendonderwijs, moskeescholen – maar geen echte jeugdwerking, proberen we die te promoten. In veel culturen geldt jeugdwerk als tijdverspilling. Daarom proberen wij het te koppelen aan educatie, integratie en werk.”
“Ons kent ons in het middenveld. Het is ieder voor zich, helaas”
“Dan krijg je ze wel mee. Zeker omdat PAJ door het Antwerpse stadsbestuur erkend wordt en infrastructuur ter beschikking krijgt. Tegelijk experimenteren we met eigen projecten. Zoals BorgerJong, een jeugdbeweging die een alternatief wil bieden voor de klassieke ‘Vlaamse’ jeugdbeweging. Van scratch hebben we zelf een twintigtal animatoren klaargestoomd. PAJ biedt jongeren ook een Place2 Study waar ze na hun schooluren vrij terecht kunnen. Een goede dam tegen verveling: hét grote gevaar!”
Eén van jullie experimenten is OUR PACT, een tweesporenproject.
“OUR PACT staat voor Positive Actions Change Things. Een intensief traject om jongeren te reïntegreren in de maatschappij via vorming, training en coaching. Werken aan sociale vaardigheden, conflicthantering, assertiviteit en communicatie in gemengde groepen van jongens én meisjes waaraan telkens 15 jongeren deelnemen. Die komen bij ons terecht via CAW’s. Anderen spreken we aan op straat. We analyseren eerst of ze nood hebben aan werk, opleiding… en vervolgens brengen we hun competenties in kaart. Hen zo vroeg mogelijk te laten meedraaien in de organisatie, helpt hun zelfontplooiing. Dat gaat verrassend snel: ze willen zich betrokken voelen, erkenning en waardering krijgen. We slagen daarin omdat we op hun sterktes focussen, hen tonen wat ze niet kennen. Meermaals per week houden we contact, live of via sociale media. Jongeren mogen zelf thema’s bepalen, gaan de straat op met een camera en leggen vast wat hen bezighoudt. Meisjes met een conservatief gedachtegoed zijn het moeilijkst te bereiken.”
“Door hen zo vroeg mogelijk te laten meedraaien in de organisatie, helpen we jongeren zichzelf te ontplooien.”
“We hanteren een geleidelijke aanpak, waarbij ze uiteindelijk toch in onze gemengde groepen terechtkomen zonder zich daar oncomfortabel bij te voelen. We schakelen hen zo vroeg mogelijk in, bijvoorbeeld in onze huiswerkbegeleiding voor kinderen. Zo raken ze snel vertrouwd met onze open huiscultuur en gemengde werking. En kunnen ze zelf het goede voorbeeld geven.”
Sterk is dat OUR PACT ook openstaat voor ‘gewone’ jongeren die niet werden toegeleid naar het gesloten traject.
“Klopt, dat zijn de jongerendialogen Matchpoints. Het open traject van OUR PACT verloopt onder begeleiding van moslimtheologen. Eerst Cherif Al Maliki en Khalid Benhaddou, dit jaar neemt Mohamed Cheppih het woord tijdens het open dialoogmoment. We hebben voor deze theologen gekozen omdat ze een open geest en voeling hebben met de leefwereld van de jongeren. Onze theologen benadrukken het belang van goed gedrag en respect binnen de islam. Nadat jongeren tegen het einde van het traject gevormd zijn, blikken we aan de hand van een toonmoment terug op de verschillende activiteiten en leerprocessen.”
“Normaliseren zonder te bruuskeren, zo zou je het kunnen samenvatten”
“Dan mogen ze uitblinken! Vorig jaar hebben we tijdens het toonmoment rolmodellen uitgenodigd om de jongeren te motiveren. Iman Lechkar bijvoorbeeld, een VUB-prof. Aya Sabi is schrijfster. Sara Di is modeblogster, Farid Zahnoun IT’er en manager bij een groot bedrijf. Maar we rollen vooral de loper uit voor onze jongeren zélf. Zij modereren de avond. Een meisje – ze kan prachtig gedichten schrijven – en een jongen waren tijdens de laatste Matchpoint gastheer en -vrouw. Er was muziek, het werd een feestje. Niet vanzelfsprekend voor sommige conservatieve jongeren. Normaliseren zonder te bruuskeren, zo zou je het kunnen samenvatten. Enkele jongeren zijn nu ambassadeur voor het project. Toch blijven we hen begeleiden. Anderen zitten in de werkgroep van de Matchpoints en komen naar het open aanbod. Zo kan je ook toeleiden naar onderwijs of bijscholing. Er ontstaat een band omdat dit een open huis is. Omdat we via OUR PACT toch wel tot 50-70 jongeren per Matchpoint bereiken, mag je onze impact niet onderschatten. Via Snapchat vragen ze spontaan vrienden mee die dan ook langskomen. Dat informele circuit is beter dan in een shishabar zitten of op straat rondhangen.”
Slagen jullie erin om je werking veilig te stellen en hoe zijn de banden met andere middenveldorganisaties?
“Jammer genoeg wordt OUR PACT maar tijdelijk gefinancierd vanuit de Burgerbegroting van het district Antwerpen. Sinds dit jaar heeft PAJ via minister Homans middelen om het project uit te breiden naar Groot-Antwerpen: districtsmiddelen mogen enkel gebruikt worden voor jongeren uit het district zelf. Verder moeten we wachten op een nieuwe projectoproep. Blijven schudden aan de boom is de boodschap. Want ook al zijn er oproepen, de middelen zijn vaak al ergens beloofd en dan val je toch uit de boot. Ons kent ons in het middenveld. Het is ieder voor zich, helaas. Ook al werken we graag samen met jeugdorganisaties als Stamp Media of de Ambrassade. We moeten dringend naar meer continuïteit en duurzaamheid. Onze droom is een open huis waar je ook in het weekend terecht kan en waar jongeren zelf de boel doen draaien, net als in andere jeugdbewegingen. En trekt er iemand naar een andere vereniging die hem beter ligt, dan zijn we tevreden. Mensen hier vasthouden om onze werking veilig te stellen, is echt niet de bedoeling. Die oprechtheid waarderen de jongeren enorm. Het vereist wel de durf om over de schotten heen te kijken.”