JES – Eigenaarschap van jongeren voor hun wijk

 

JES is een stadslabo voor kinderen en jongeren. De vzw is actief  Brussel, Antwerpen en Gent, “In wonen, werken en onderwijs, armoede en welzijn ontwikkelt een stad beleid, maar de link met jeugdbeleid wordt daarbij te vaak over het hoofd gezien”, zegt Filip Balthau, coördinator voor het project Pleinpatrons in Borgerhout. “Terwijl je echt een verschil maakt door hen actief te betrekken bij plein-, wijk- en dus stadswerking en te werken aan een geïntegreerd jeugdbeleid vanuit de praktijk.”

“Onze jeugdwerking gaat voorbij ‘spelen’”, zegt Filip Balthau. “Daardoor kunnen we rekenen op middelen uit diverse bronnen als Jeugd, Onderwijs en Business & Innovatie (stad Antwerpen) en ook ESF en VDAB. Vrije tijd blijft wel een belangrijke basis. Onze Pleinpatrons in Borgerhout zijn voor het grootste deel allochtone jongeren die jeugdbegeleider zijn tijdens evenementen in de wijk. Tijdens de KrugerKross, een veldritwedstrijd met een vooral ‘wit’ publiek, vreesde het district Borgerhout storend gedrag van lokale jongeren. Zij beschouwen dat als ‘hun’ plein waar op zo’n moment niks voor hen te doen is. Op vraag van het district hebben we dan met Kras Jeugdwerk en Samenlevingsopbouw (Samen Op Straat) dit project ontwikkeld. Strikt genomen zijn onze Pleinpatrons geen ‘overlastbestrijders’, stewards of buurtvaders. Op de dag van het evenement zorgen ze voor jeugdanimatie. Ook voorbij zo’n evenement merken we het effect: ouders laten hun kinderen weer spelen op zo’n ‘beheerd’ plein. Dat vergroot de sociale cohesie in de buurt.”

Wat bepaalt of je Pleinpatron kan worden?

“Allereerst: ze moeten je kennen op het plein, anders kan je geen brug slaan naar de buurtjongeren. De laatste lichting telt 18 jongeren. Er zijn zes meisjes bij, onze Pleinpatrona’s! Je krijgt een Kompaslabel van de stad, een competentiepaspoort waar ook andere projecten voor in aanmerking komen. Logisch: je hebt een animatorcursus achter de rug en een opleiding om op pleinen te staan. Je bent communicatief, je houdt je aan een bepaalde deontologie en je werkt samen met andere jeugdwerkorganisaties. Onze jeugdwerkers coachen je en jaarlijks krijg je vier keer een intervisie. Per halve dag krijg je 15 euro vrijwilligersvergoeding dankzij middelen vanuit het district voor het project. Belangrijk: je wordt nooit gevraagd om informant voor de politie te zijn! De Cel Diversiteit van de politie in Borgerhout is gelukkig mee met deze vorm mede-eigenaarschap van jongeren in ‘hun’ publieke ruimte. Ons model kan op belangstelling rekenen van verschillende Antwerpse districten. Nu willen we onze expertise in een draaiboek structureren om het model schaalbaar te maken. En dan hopelijk op stedelijk en Vlaams niveau meer middelen te krijgen.”

In Brussel is er een soortgelijk project, Compagnons. Maar dat gaat iets breder?

“JES heeft in Brussel heeft zowel een eerstelijns- als tweedelijnswerking”, pikt projectcoördinator Sarah Storme in. Dat wil zeggen dat we met het jeugdwerkteam ook andere jeugdwerkingen ondersteunen. Bijvoorbeeld op thema’s als participatie, inspraak over veranderingen in de openbare ruimte, multimedia en kadervorming zoals animatorcursussen. In sommige wijken zoals Maritiem en Kuregem is er nood aan lokale jeugdwerkondersteuning, om jongeren te stimuleren om zelf eigenaar te worden van hun stad en meer ruimte te creëren voor kinderen. We zijn ook actief in domeinen als opleiding en tewerkstelling, straathoekwerk, en toerisme met een jeugdherberg voor groepen…

Ons project Compagnons valt onder het jeugdwerk. We zetten jongeren tussen 17 en 20 jaar in als rolmodel voor leeftijdsgenoten, om hen aan te zetten om ook actief te worden in het jeugdwerk. Positieve manieren van vrijetijdsbesteding door vrijwilligerswerk op te nemen. Een voorbeeld? Een aantal leden van de Compagnons namen het initiatief om een eigen jeugdwerking op te starten in een stedelijke context, die huiswerkbegeleiding aanbiedt, samen op kamp gaan… met succes, want de helft van al onze Compagnons zet er mee de schouders onder. Ze zetten zich ook in voor een beter imago van Brussel.  In een volgende fase van de Compagnons willen we hen zelf activiteiten, projecten en vormingen zien opzetten. Het kan dan gaan over wijkwandelingen of stadsspelen begeleiden, vormingen geven over jongerencultuur, in interactie gaan met andere jeugdorganisaties, uitwisselingsprogramma’s…

Dat ze zelf het initiatief nemen en zoveel mogelijk leeftijdsgenoten inspireren, is waar we uiteindelijk naar streven.  Er is een enorm jeugdig potentieel in de stad. Dat moet je duurzaam ondersteunen: precies wat JES doet.”